Bevallen tussen de vissen kan sinds kort in het Alrijne Ziekenhuis: de BirthVR-bril haalt zenuwen weg

Leidsch Dagblad. Bevallen in de bergen, op het strand of tussen de vissen in het water? Dat kan sinds kort met de BirthVR-bril in het Alrijne Ziekenhuis.

De kans is groot dat de pijnbeleving afneemt en daar is het ook om te doen. Alrijne is een van de zes ziekenhuizen in Nederland die de computergestuurde bril heeft aangeschaft. Aanstaande moeders die hem opzetten, zien driedimensionaal de bergen, of het zeewater dat het strand opspoelt of wanen zich tussen de vissen onder water. Op de achtergrond klinkt rustgevende muziek met soms vogelgeluid.

Enkele patiënten in het Moeder- en Kindcentrum van het Leiderdorpse ziekenhuis hebben er al mee kennisgemaakt. ,,De eerste ervaring was met een vrouw die ging bevallen en erg gespannen was’’, vertelt een woordvoerster. ,,Op de bril zit een functie die je kan helpen om weeën op te vangen. Dan lijkt het alsof je in een onderwaterwereld bent en kun je naar de bellen toe ademen.

“Na het opzetten van de bril kwam de patiënte in een fijne flow terecht en ervaarde ze minder zenuwen.’’ Verpleegkundige Alrijne ziekenhuis

Zuyderland

De BirthVR-bril is drie jaar geleden bedacht door de gynaecologen Martine Wassen en Anne- Claire Musters van het Zuyderland Medisch Centrum in Zuid-Limburg. Behalve dat de zwangere vrouw ermee in een andere rustgevende werkelijkheid kan komen, biedt de bril ook ademhalings- en meditatieoefeningen. In de laatste fase van de bevalling kan hij de aanstaande moeder zelfs helpen met puffen. Het is net wat ze wil. Musters reageert enthousiast aan de telefoon. ,,We zijn geen commerciële ontwikkelaars, maar gewoon artsen die in 2019 zijn begonnen. We kochten een virtual realitybril bij de Coolblue en we gingen aan de slag met software waarbij zwangere vrouwen baat kunnen hebben. Bij ons in het ziekenhuis zijn er inmiddels wel honderd vrouwen die de bril tijdens de bevalling op hadden. Ik zie het effect.’’
De gynaecologen deden ook onderzoek naar het effect onder 24 vrouwen. Op een schaal van nul tot tien in de pijnscore, scheelt het twee punten met vrouwen die de bril niet gebruiken. ,,96 procent zou zo weer met een BirthVR-bril op willen bevallen’’, zegt Musters.

Ruggenprik

De artsen verwachten dat de inzet van de bril tot minder pijnstillende medicatie als ruggenprikken en morfine leidt. Van de 160 duizend vrouwen die jaarlijks bevallen, vraagt nu nog 33 procent om een ruggenprik en 18 procent om een andere pijnstiller. Verloskundigen verwijzen bijna één op de vier vrouwen door naar het ziekenhuis alleen omdat ze pijnstillers willen tijdens de bevalling. In tegenstelling tot de huidige pijnstillers heeft de BirthVR geen bijwerkingen. Bovendien houdt de vrouw de eigen regie over de pijnbestrijding, aldus Wassen en Musters. Dat wil zeggen dat ze er op elk moment van de bevalling om kunnen vragen en hem weer kunnen afzetten.

Poliklinisch

De woordvoerster van het Alrijne Ziekenhuis wijst op nog een voordeel: ,,Je mag dit hulpmiddel gebruiken bij zowel een poliklinische als een klinische bevalling. Als je poliklinisch bevalt met de eigen verloskundige in Alrijne en je wil medicinale pijnstilling, dan wordt het een klinische bevalling.’’ Bij een klinische bevalling verschuift de verantwoordelijkheid van de eigen verloskundige naar de dienstdoende gynaecoloog.
Overigens kan de bril ook al eerder in de zwangerschap worden gebruikt. De app waarmee de BirthVR-bril is verbonden, biedt namelijk ook oefeningen voor ontspanning, een betere concentratie en ademhaling die ook al eerder van pas kunnen komen. ,,De software is en blijft in ontwikkeling’’, zegt Musters. ,,Volgend jaar komen we met een versie 2.0.’’

,,Een wondermiddel’’, reageert de moeder van een zoon een week later. ,,Je raakt in een trance, een andere wereld, wat het een stuk makkelijker maakt.’’ Lisanne, bevallen met VR

Verloskundigen

De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) kijkt met belangstelling naar deze nieuwste ontwikkeling. Uit de vele aanmeldingen van verloskundigenpraktijken om mee te doen aan een proef met de bril, koos de KNOV er tien uit. Sinds begin mei werken deze tien ermee. De proef duurt nog tot eind dit jaar. Een van de deelnemers is Verloskundigenpraktijk Poppie in Krommenie, Assendelft en de Zaanstreek. ,,We zijn er nu nog wat mee aan het experimenteren maar de eerste bevalling met de bril heeft al plaatsgevonden en wij zijn super enthousiast’’, melden de verloskundigen op hun website. Verloskundige Sylvia vertelt in een filmpje hoe fijn ze het vond om de bril te gebruiken bij Lisanne die aan het bevallen was. ,,Lisanne gaf tijdens de zwangerschap aan dat ze geen pijnstiller wilde gebruiken. Tijdens de bevalling vroeg ze er toch om.’’

De verloskundige kon haar toen bij wijze van tussenoplossing de bril aanbieden.

Bekijk hier de video

Leiden

De verloskundigen in Leiden maken nog geen gebruik van de virtual reality-bril omdat hij nog in de onderzoeksfase verkeert. ,,Over het algemeen doen we dat pas als er voldoende bewijs is voor de werkzaamheid’’, laat directeur Linda Rentes van de coöperatie van verloskundigen in Leiden en omgeving LEO weten. ,,Ik denk wel dat het een mooi onderzoek is en ben benieuwd naar de resultaten.’’